«Διπλή Ζωή»: Μακράν το ωραιότερο βιβλίο του Κώστα Λογαρά- Μια αριστοτεχνική «ακτινογραφία» της σύγχρονης οικογένειας

Ο Κώστας Λογαράς είναι ένας συγγραφέας που δεν σε απογοητεύει ποτέ. Αυτό είναι δεδομένο. Το εντυπωσιακό ωστόσο στο νέο του βιβλίο με τίτλο «Διπλή Ζωή» είναι ότι προκαλεί -πέρα από θαυμασμό για τον τρόπο διείσδυσης στα πρόσωπα και τις καταστάσεις της σύγχρονης ελληνικής πραγματικότητας-  και έκπληξη για το αντικείμενο με το οποίο καταπιάνεται.

Ένα θέμα το οποίο, περιέργως πώς, εξακολουθεί να αποτελεί ταμπού, παρά το γεγονός ότι είναι μια συνήθης οικογενειακή συνθήκη με θαυμαστή διαχρονικότητα, αντιστρόφως ανάλογη της συντήρησης που συνοδεύει το δημόσιο, επ΄αυτού, διάλογο. Ο λόγος για το γάμο, τις εξωσυζυγικές σχέσεις, την ατομικότητα του προσώπου μέσα στην οικογενειακή «μήτρα», το δικαίωμα στην ελεύθερη έκφραση της σεξουαλικότητας, τη σχέση με τα παιδιά αλλά και τα όρια της αυτοδιάθεσης, όποιου βιώνει την μητρότητα και την πατρότητα.

Κι όλα αυτά μέσα από ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον πρίσμα, αυτό των αφηγήσεων σε πρώτο πρόσωπο, από τις οποίες ανακύπτει με εξαιρετικό τρόπο η πραγματικότητα της διαφορετικής  «ανάγνωσης» του ίδιου προσώπου από τα άτομα του άμεσου περιβάλλοντός του, ως απόρροια των διαφορετικών ρόλων, των διαφορετικών βιωμάτων του καθενός, του κοινωνικού του περίγυρου, αλλά και του ιδεολογικού και γνωστικού του «οπλοστασίου».

Ο τρόπος με τον οποίο τοποθετείται ο συγγραφέας σε σχέση με τα όρια του ελέγχου των παιδιών στους ενήλικες γονείς τους, η ιδιοκτησιακή αντίληψη η οποία είθισται να γίνεται αντιληπτή ως αυταπόδεικτο δικαίωμα του απογόνου, με τη βοήθεια της τρέχουσας κοινωνικής αντίληψης περί ηθικής, είναι τολμηρός, αιχμηρός και εύστοχος.

Ο Κώστας Λογαράς, διεισδύει στα άδυτα της σύγχρονης οικογένειας αντλώντας υλικό από τους σοβαρούς κλυδωνισμούς του θεσμού στην πορεία των μεταλλάξεών του, από τη σύγχρονη πραγματικότητα των γνωστών-αγνώστων εντός της ίδιας στέγης, αλλά και από τον βαθύ συντηρητισμό που εξακολουθεί να συνοδεύει τα περί οικογενείας θέματα, σέρνοντας μαζί του το φόβο της διάσπασης του διαχρονικά ισχυρότερου μοντέλου κοινωνικής δομής.

Είναι η μονογαμία προϋπόθεση ή απόδειξη της αγάπης; Μπορεί ο δεσμός ανάμεσα σε δύο συζύγους να παραμένει ισχυρός και αδιάρρηκτος στη βάση της συμφωνίας της πολυγαμίας ή και εν τη απουσία της συμφωνίας;

Πόσο δικαιούται να αναπνέει κανείς ως μονάδα μέσα στην οικογενειακή συνθήκη και ποιο τίμημα πληρώνει;

Πόσο παραπέρα πάει η κοινωνία όταν αυτός ο ένας αρνείται να εκχωρήσει κομμάτια του εαυτού του και της ιδεολογίας του υποκύπτοντας στους ψυχολογικούς εκβιασμούς, ακόμη και αν αυτοί έρχονται από έναν νεαρό που πηδάει από το μπαλκόνι;

Ποια, μέσα από όλες αυτές τις αλήθειες που αναδύονται, είναι η κυρίαρχη; Ποια είναι η αλήθεια του καθενός και πού αυτή συναντάται με την ηθική του; Και τελικά ποια είναι η γενιά που βιώνει την απελευθέρωση και ποια η γενιά που την βλέπει ως απειλή;

Μέσα από το βιβλίο του Λογαρά, ανακύπτει η διαπίστωση της συντηρητικοποίησης πάνω στην οποία κινείται η νέα γενιά, κλείνοντας τους λογαριασμούς που άνοιξαν οι προηγούμενες  με τη σεξουαλική απελευθέρωση και τη χαλαρότητα των δεσμών, στη βάση της αναγνώρισης των ατομικών δικαιωμάτων, της ελευθερίας  και των επιθυμιών. Επαναφέροντας την απαίτηση της στέρεας πλατφόρμας οικογενειακής ισορροπίας ακόμη και αν αυτή είναι φαινομενική και αντίκειται στις πραγματικές ανάγκες των γονιών που οφείλουν να τηρούν την κλασική εικόνα του πατρικού προτύπου, προκειμένου να  επιτευχθεί η ψυχολογική ισορροπία των απογόνων τους.

Κάτι σαν επιστροφή στο «να μην το ξέρω εγώ και ο κόσμος», εν έτει 2025 με την πραγματικότητα των ηρώων να αντανακλά όχι μόνο την ελληνική αλλά και  τη διεθνή πραγματικότητα έτσι όπως έρχεται να μας συστηθεί μέσα από την εκλογή Τραμπ και το πολιτικό-κοινωνικό-πολιτισμικό του αφήγημα.

Κοινή συνισταμένη, ο φόβος, ο οποίος έρχεται να μας προτείνει ένα νέο «κουκούλι» για να κρύψουμε την αδυναμία μας να διαχειριστούμε τον κόσμο που τρέχει με ιλιγγιώδεις ταχύτητες στην εποχή του AI και προσπαθεί να βρει ισορροπία σε μια αντίρροπη δύναμη που τον επιστρέφει στο χθες και τον οδηγεί στην ανάγκη να κρατηθεί από τις χειρολαβές της συντήρησης.

Οι διάλογοι του βιβλίου είναι υποδειγματικοί και αναδεικνύουν προβληματισμούς με τους οποίους έχουμε πολλές φορές συναντηθεί και θα συναντηθούμε ξανά και ξανά  στο μέλλον.

Εκτιμώ ότι η «Διπλή Ζωή» είναι μακράν το ωραιότερο και πιο φιλοσοφημένο βιβλίο του Κώστα Λογαρά, ο οποίος ισορροπεί αριστοτεχνικά ανάμεσα στο λόγο του πεζογράφου και το λόγο του δοκιμιογράφου, βάζοντας μπροστά μας έναν καθρέφτη στον οποίο ο κάθε ένας από εμάς μπορεί να δει τον εαυτό του αλλά –και αυτό είναι το πιο σημαντικό- να δει και τους άλλους και, ίσως, να τους καταλάβει, ακόμη και αν τους θεωρεί- και είναι- ξένοι ως προς την κοσμοθεωρία του. Γιατί ο Λογαράς δεν επιλέγει αλήθεια. Σε καλεί να την βρεις.

Να το διαβάσετε.

Από τις εκδόσεις Καστανιώτη.