Μηνιγγίτιδα: Επιστήμονες του ΕΟΔΥ προειδοποιούν – «Ο φοιτητής στην Πάτρα δεν είναι το μόνο περιστατικό»

Σε βαρύ πένθος βρίσκεται η κοινωνία της Πάτρας για τον 20χρονο φοιτητή που ξεψύχησε από κεραυνοβόλο μηνιγγίτιδα.

Γονείς των φοιτητών του πανεπιστημίου της Πάτρας όπου φοιτούσε ο 20χρονος, περνούν στιγμές αγωνίας καθώς υπάρχει περίπτωση και τα δικά τους παιδιά να έχουν προσληφθεί από μηνιγγίτιδα.

Ο τραγικός θάνατος του νέου παιδιού, έφερε στο προσκήνιο για μια ακόμη φορά τη σοβαρότητα της συγκεκριμένης λοίμωξης, τη ραγδαιότητα των συμπτωμάτων στις περιπτώσεις της μηνιγγίτιδας που έχει κεραυνοβόλο μορφή, αλλά και την ανάγκη των δωρεάν εμβολιασμών.

Ο θάνατος του φοιτητή επήλθε ταχύτατα. Μόλις λίγες ώρες μετά την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων. Παρά την γρήγορη μεταφορά του στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Ρίου από την αδελφή του και την έγκαιρη παρέμβαση των γιατρών. Ο 20χρονος κατέληξε το πρωί της Τρίτης 28/01/2025, δύο ώρες μετά τη διάγνωση και σε λιγότερο από 20 ώρες από την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων.

«Το παιδί έδινε εξετάσεις το πρωί της Δευτέρας και μετά την εξεταστική δεν αισθανόταν καλά», αφηγείται η Άννα Μαστοράκου, Πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Πατρών και Αντιπεριφερειάρχης Δημόσιας Υγείας, Δυτικής Ελλάδας.

«Έμενε με την δίδυμη αδελφή του εδώ στην Πάτρα, φοιτητές και οι δύο. Το κορίτσι πήγε μετά το μάθημα τον αδελφό της στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Πατρών που εφημέρευε διαγνώστηκε πάρα πολύ γρήγορα η μηνιγγίτιδα. Στις 08.00 το πρωί υπήρχε διάγνωση και μου είπαν ότι ήταν μηνιγγιτιδόκοκκος και μάλιστα κεραυνοβόλος. Δύο ώρες μετά κατέληξε το παιδί», αναφέρει η ίδια.

Η κεραυνοβόλος μηνιγγίτιδα, σύμφωνα με την κ. Μαστοράκου, είναι μια μορφή της νόσου, κατά την οποία το μικρόβιο της μηνιγγίτιδας προκαλεί μικροβιαιμία και σηψαιμία. «Η δράση του μικροβίου ήταν τόσο γρήγορη που το παιδί κατέρρευσε», σημειώνει.

Η κεραυνοβόλος μηνιγγίτιδα είναι μια εξαιρετικά σοβαρή και ταχέως εξελισσόμενη μορφή μηνιγγίτιδας, η οποία προκαλείται κυρίως από βακτήρια, με πιο συχνό υπεύθυνο τον μηνιγγιτιδόκοκκο (Neisseria meningitidis).

Κεραυνοβόλος μηνιγγίτιδα: Ποια είναι τα ύποπτα συμπτώματα
Η κεραυνοβόλος μηνιγγίτιδα είναι μια δυνητικά θανατηφόρα λοίμωξη που μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα, σηψαιμία, ή ακόμα και θάνατο μέσα σε λίγες ώρες.

Ο Δημήτρης Παρασκευής, Καθηγητής Επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και μέλος του ΕΟΔΥ, εξηγεί:

«Η κεραυνοβόλος μηνιγγίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο μέσα σε λίγες ώρες. Δεν υπάρχει κάποια ερμηνεία και εξήγηση γι’ αυτό. Δεν υπάρχει κάποιος γνωστός προφανής λόγος στην περίπτωση του φοιτητή. Σε κάποια σπάνια περιστατικά μπορεί να κάνει μια ραγδαία επιδείνωση, αλλά το συγκεκριμένο περιστατικό δεν είχε γνωστό παράγοντα κινδύνου, ούτε συννοσυρότητα, ούτε ανοσοανεπάρκεια. Ήταν ένα σπάνιο περιστατικό που δυστυχώς συνέβη», αναφέρει ο επιστήμονας.

Η χαρακτηριστική τριάδα των συμπτωμάτων που θα πρέπει να οδηγήσει τους πολίτες στον γιατρό περιλαμβάνει: 1) τον πυρετό, 2) την αυχενική δυσκαμψία και 3) το μειωμένο επίπεδο συνείδησης.

«Αν τυχόν κάποιος παρουσιάσει συμπτώματα πρέπει να αναζητήσει ιατρική συμβουλή. Η τριάδα συμπτωμάτων είναι πυρετός, αυχενική δυσκαμψία και επηρεασμένο επίπεδο συνείδησης. Σε αυτές τις περιπτώσεις αν κάποιοι φοιτητές ή προσωπικό στο Πανεπιστήμιο δει αυτά τα συμπτώματα, να αναζητήσει τάχιστα ιατρική συμβουλή», λέει.

Σύμφωνα με τον κ. Παρασκευή, οι χειμερινοί μήνες είναι περίοδος έξαρσης της μηνιγγίτιδας, καθώς οι λοιμώξεις του αναπνευστικού αποτελούν παράγοντα κινδύνου. Γι’ αυτό υπήρξαν κι άλλα περιστατικά μέσα στον φετινό χειμώνα, τα οποία ωστόσο, δεν είχαν θανατηφόρα έκβαση γι’ αυτό δεν έγιναν γνωστά. Σύμφωνα με πληροφορίες είναι λιγότερα από πέντε.

Έξαρση κρουσμάτων μηνιγγίτιδας και πέρυσι στο Πανεπιστήμιο Πάτρας
Ωστόσο και πέρυσι, είχε σημειωθεί έξαρση μηνιγγίτιδας ανάμεσα στους φοιτητές του Πανεπιστημίου Πατρών, γεγονός που δεν μπορεί να εξηγηθεί εύκολα από τους ειδικούς.

Από τον Ιανουάριο του 2024 και μέσα σε τρεις μήνες, συγκεκριμένα, εντοπίστηκαν τρία περιστατικά μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου σε φοιτητές διαφορετικών σχολών.

Όπως ανέφερε πέρυσι ο ΕΟΔΥ, τα διαδοχικά κρούσματα της ίδιας οροομάδας μηνιγγίτιδας μέσα σε διάστημα τριών μηνών αποτελούσαν «έξαρση» της νόσου. Για τον λόγο αυτό, σε συνεργασία με τις τοπικές υγειονομικές αρχές και το Πανεπιστήμιο, ο Οργανισμός έλαβε προληπτικά μέτρα, όπως η χορήγηση χημειοπροφύλαξης στις στενές επαφές των ασθενών και η διενέργεια στοχευμένων εμβολιασμών.

Δυστυχώς, μία από τις περιπτώσεις είχε άσχημη κατάληξη. Τον Απρίλιο του 2024, οι γιατροί αναγκάστηκαν να προχωρήσουν σε ακρωτηριασμό των κάτω άκρων 20χρονης φοιτήτριας λόγω σοβαρών επιπλοκών της μηνιγγίτιδας. Αντίθετα, οι υπόλοιποι φοιτητές κατάφεραν να αναρρώσουν πλήρως, αν και χρειάστηκε να νοσηλευτούν για πολλές ημέρες ή ακόμη και μήνες σε νοσοκομείο.

«Υπάρχει κυκλοφορία του συγκεκριμένου μικροβίου στην κοινότητα των φοιτητών. Αυτό φαίνεται», αναφέρει η Άννα Μαστοράκου σχολιάζοντας το φαινόμενο των απανωτών κρουσμάτων και συμπληρώνει:

«Βέβαια πέρασε ένας χρόνος. Από πέρυσι θεωρήσαμε πώς ό,τι κι αν είχε συμβεί θα έχει εξαφανιστεί. Συνήθως η μικροβιακή μηνιγγίτιδα μεταδίδεται τον χειμώνα. Δεν είχαμε άλλο κρούσμα στην Πάτρα, ωστόσο, ούτε στο Καρναβάλι πέρυσι είχαμε άλλο κρούσμα. Άρα δεν ξέρουμε για ποιο λόγο συμβαίνει εδώ».

«Το συγκεκριμένο περιστατικό είναι σπάνιο αλλά όχι μοναδικό», σχολιάζει από την πλευρά του ΕΟΔΥ και ο Καθηγητής Δημήτρης Παρασκευής και προσθέτει:

«Δικαιολογημένα ανησυχούν οι γονείς, αλλά είναι σπάνιο το περιστατικό, πραγματικά πολύ σπάνιο. Και δεν συμβαίνει, όμως, μόνο σε φοιτητές και κάτω από τις συγκεκριμένες προϋποθέσεις, δηλαδή σε εστίες συγχρωτισμού. Είχαμε κι άλλα περιστατικά σε άλλες περιοχές της Ελλάδας. Eίναι σημαντικό να λαμβάνονται μέτρα πρόληψης, όπως η χημειοπροφύλαξη στις στενές επαφές», τονίζει ο κ. Παρασκευής.

Η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών του Υπουργείο Υγείας θα αποφασίσει για πιθανό εμβολιασμό των φοιτητών
Στην πρόσφατη περίπτωση, η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας με τη συνεργασία του Πανεπιστημίου Πατρών και τον ΕΟΔΥ, αντέδρασε άμεσα για τη διαχείριση της κατάστασης.

«Προσφέραμε χημειοπροφύλαξη σε 130 άτομα – φοιτητές, εκπαιδευτικούς και εργαζόμενους – που ήρθαν σε επαφή με τον νεαρό στην αίθουσα διδασκαλίας, αλλά και στο φοιτητικό εστιατόριο. Όσοι δεν πρόλαβαν να λάβουν το φάρμακο, θα μπορούν να το παραλάβουν αύριο από την υπηρεσία μας στην Πάτρα», ανέφερε η κ. Άννα Μαστοράκου.

Η χημειοπροφύλαξη περιλαμβάνει ειδική αντιβιοτική αγωγή που απομακρύνει το μικρόβιο από τη ρινική κοιλότητα. Παράλληλα, δόθηκαν κατευθύνσεις για την απολύμανση των χώρων, την εξασφάλιση καλού αερισμού και την αυστηρή τήρηση των μέτρων υγιεινής.

«Όσοι παρουσιάσουν συμπτώματα όπως πυρετός, πονοκέφαλος, φωτοφοβία ή εξανθήματα, θα πρέπει να επισκεφθούν άμεσα το νοσοκομείο», υπογράμμισε η κ. Μαστοράκου.

Επιπλέον, ως μέτρο πρόληψης για την αποτροπή εξάπλωσης του μικροβίου, αλλά και για ψυχολογικούς λόγους το Πανεπιστήμιο Πατρών αποφάσισε την αναβολή της εξεταστικής περιόδου για δύο ημέρες.

Ως προς το εάν θα χορηγηθεί και εμβόλιο σε στενές επαφές του άτυχου φοιτητή; Αυτό θα το αποφασίσει η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών του Υπουργείου Υγείας, αναφέρει η κα. Μαστοράκου:

«Θα το εξετάσει η Επιτροπή Εμβολιασμών του Υπουργείου Υγείας εάν θα χρειαστεί να γίνει ομαδικός εμβολιασμός των φοιτητών. Πέρυσι είχε γίνει σε κάποια επιλεγμένα περιστατικά, όχι μαζικά», αναφέρει.

Εμβόλιο κατά της μηνιγγίτιδας Β΄
Ο θάνατος του φοιτητή στην Πάτρα ξαναφέρνει για μία ακόμη φορά στην επικαιρότητα τη συζήτηση για την δωρεάν χορήγηση του εμβολίου κατά του μηνιγγιτιδόκοκκου τύπου Β στις ομάδες που το έχουν περισσότερο ανάγκη.

Το εμβόλιο κατά του μηνιγγιτιδοκόκκου τύπου Β (MenB) παρέχει προστασία -ιδιαίτερα σε βρέφη και νεαρά άτομα- από τη μηνιγγιτιδοκοκκική νόσο και είναι ιδιαίτερα ακριβό. Συγκεκριμένα κοστίζει πάνω από 100-120 ευρώ ανά δόση.

Η έγκαιρη χορήγηση του μπορεί, ωστόσο, να μειώσει σημαντικά τα περιστατικά σοβαρών επιπλοκών, όπως ακρωτηριασμοί, νευρολογικές βλάβες ή θάνατοι. Σε βρέφη και παιδιά κάτω των 12 μηνών, το εμβόλιο μπορεί να μειώσει τη νοσηρότητα κατά περίπου 70-90%.

Πέρυσι με απόφαση της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών το εμβόλιο εντάχθηκε στο υποχρεωτικά εμβόλια του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμών παιδιών και χορηγείται δωρεάν σε παιδιά ηλικίας κάτω των 18 μηνών (2 ή 3 δόσεις ανάλογα με την ηλικία έναρξης και μία αναμνηστική δόση), αλλά και σε άτομα οποιαδήποτε ηλικίας που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου (ανοσοκατεσταλμένους, άτομα με λειτουργική ή ανατομική ασπληνία, οικογενειακό ιστορικό μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου κ.α.)

Ωστόσο, αν και οι έφηβοι και κυρίως οι φοιτητές και νεαροί ενήλικες ανήκουν στην ομάδα υψηλού κινδύνου το εμβόλιο δεν χορηγείται δωρεάν από το κράτος. Παρόλα αυτά ο εμβολιασμός συστήνεται από τους γιατρούς,

Σε πολλές χώρες, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο, το εμβόλιο χορηγείται σε νεαρούς ενήλικες. Ειδικά σε φοιτητές που διαμένουν σε κοιτώνες, λόγω της υψηλής πυκνότητας πληθυσμού, η οποία αυξάνει τη μετάδοση.

«Ο τραγικός χαμός του 20χρονου φοιτητή στην Πάτρα από μηνιγγίτιδα είναι συνέχεια πολλών άλλων παιδιών ή εφήβων που έχασαν τη ζωή τους ή κινδύνεψαν», αναφέρει ο πρόεδρος της ΠΟΕΔΗΝ, Μιχάλης Γιαννάκος και εξηγεί:

«Ο μοναδικός τρόπος αποτελεσματικός και ασφαλής στη πρόληψη από μηνιγγίτιδα, είναι ο εμβολιασμός. Είναι χρέος λοιπόν της πολιτείας να παρέχει δωρεάν το εμβόλιο σε παιδιά και εφήβους. Ο λόγος που δεν χορηγείται δεν είναι επιστημονικός αλλά δημοσιονομικός. Παιδιά λοιπόν σήμερα πάνω των 18 μηνών, που οι γονείς τους δεν έχουν χρήματα, είναι ανεμβολίαστα από το εμβόλιο εναντίον της μηνιγγίτιδας. Να επισημάνουμε και έναν άλλο σοβαρό λόγο πλέον του οικονομικού κόστους. Όταν η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμού δεν εντάσσει το εν λόγω εμβόλιο σε ένα Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών δωρεάν δημιουργείται η εντύπωση στο κόσμο ότι δεν είναι απαραίτητο. Καιρός είναι να το πάρουν αλλιώς εκεί στην Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών», σχολιάζει.

Στην Ελλάδα ανοίγει ξανά η συζήτηση για την επέκταση της χορήγησης σε φοιτητές, ιδίως μετά τα περιστατικά μηνιγγίτιδας σε πανεπιστήμια. Το εμβόλιο, ωστόσο, κυκλοφορεί στο εμπόριο και μπορεί να το κάνει οποιοσδήποτε με σύσταση γιατρού και δική του δαπάνη.

Πηγή: Iatropedia.gr