Σημαντικές ελληνικές ταινίες στο 27ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης

Ιδιαίτερη θέση στο 27ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης έχουν οι ελληνικές ταινίες που αποδεικνύουν για μια ακόμη φορά ότι σημαντικοί Έλληνες δημιουργοί σε αυτόν τον χώρο συνεχίζουν να διεκδικούν δικαιωματικά ένα μεγάλο μέρος του φεστιβάλ χωρίς να έχουν να ζηλέψουν τίποτα από πολλούς ομότεχνούς τους από τον διεθνή χώρο.

«Γνώρισα νέους χωρίς ρητίδες που είχαν ανθρώπινες αναπηρίες, που είχαν ζωές διαλυμένες με βάρβαρη μοίρα αλλά που παραμένουν όρθιοι. Απλοί που δεν έχουν τίποτα να αποδείξουν, αρκούμενοι σε ένα κλωρανάκι άγριας λεβάντας κάτω από τη μύτη τους για να τιμήσουν μόνο και μόνο το άρωμα». Με αυτά τα λόγια του Ελβετού οδοντίατρου Julien Grivel που αγναντεύει τα φουσκωμένα κύματα της θάλασσας, αρχίζει το βαθιά ουμανιστικό ντοκιμαντέρ του Ηλία Ψυλλάκη «Σμιλεμένες ψυχές» για να παραδώσει τη σκυτάλη σε μια συγκινητική ταινία που για μιάμιση ώρες μας καθήλωσε με τον εσωτερικό λυρισμό της, την ενέργεια, την ευγένεια και την αξιοπρέπεια της.

Έμπειρος και δεινός δημιουργός ντοκιμαντέρ ο Ηλίας Ψυλλάκης παρακολουθεί τον Ελβετό οδοντίατρο που από πολύ μικρή ηλικία, το 1972 και για 26 χρόνια έως και το 1998 θεράπευε φτιάχνοντάς τους τα δόντια χανσενικούς (λεπρούς) στην Ελλάδα χωρίς να πληρώνεται. Μια σπουδαία ταινία που άρχισε στην Σπιναλόγκα και μέσα από ένα εσωτερικό ταξίδι που αναδύει όλα τα άνθη από την ψυχή του Julien Grivel, καταλήγει στο Νοσοκομείο θεραπείας λεπρών στην Αγία Βαρβάρα. Ένας φιλέλληνας με όλη την αυθεντική σημασία του όρου που μιλά άπταιστα ελληνικά, επιστρέφει πρόσφατα στην Ελλάδα για ένα ακόμη ταξίδι, αυτή τη φορά ταξίδι μνήμης που φέρνει πάλι στην επιφάνεια μια πορεία αγάπης, αγκαλιάς, μια πορεία ουσιαστικής ζωής που κοιτά τους ανθρώπους με κατανόηση, ευαισθησία και φιλία στο πρόσωπο. «Η ποιότητα ενός ανθρώπου δεν είναι βαθμός στο απολυτήριό του αλλά αυτό που δίνει στον κόσμο» ακούγεται να λέει ο οδοντίατρος σε κάποιο σημείο του ντοκιμαντέρ. Ωστόσο η φράση αυτή ταιριάζει απολύτως και χαρακτηρίζει τον ίδιο. 

Η αφήγηση της ταινίας περνά μέσα από την επιστροφή του Grivel με τη σύζυγό του (εξαιρετική η παρουσία της), Μια αφήγηση που ξετυλίγεται μέσα από την παρουσία δυο λεπρών του Επαμεινώνδα Ρεμουντάκη και του Μανώλη Φουνταλάκη. Ειδικά ο Μανώλης Φουνταλάκης είναι βαθιά ανθρώπινος, απολαυστικός και καθηλωτικός. Γίνεται ο δεύτερος μετά τον Grivel πόλος γύρω από τους οποίους δομείται η αφήγηση. Η ταινία τελειώνει με τη φωνή του Grivel να λέει ένα ένα τα μικρά ονόματα των λεπρών σαν ένα μικρό προσκλητήριο μνήμης καταλήγοντας στο ρήμα «… σας ευχαριστώ».

Ο Σταύρος Ψυλλάκης και το σπουδαίο ντοκιμαντέρ του έγιναν δεκτά με τον πιο θερμό τρόπο στην αίθουσα του Ολύμπιον από το κοινό που χειροκροτούσαν μια μεγάλο χρονικό διάστημα τους συντελεστές. Ιδιαίτερα συγκινητική ήταν η στιγμή μετά το τέλος της ταινίας όπου οι συντελεστές της με προεξέχοντες τον Σταύρο Ψυλλάκη και τον Julien Grivel δίπλα δίπλα απαντούσαν ερωτήσεις του κοινού.

Η ταινία «Σμιλεμένες ψυχές» ανήκει στις ταινίες του διεθνούς διαγωνιστικού τμήματος του φεστιβάλ.

Πολύ καλές εντυπώσεις άφησε η ταινία του επίσης έμπειρου σκηνοθέτη Δημήτρη Κουτσιαμπασάκου «Τα τέρματα του Αυγούστου». Αγαπημένος χώρος του σκηνοθέτη η ελληνική επαρχία και στην ταινία αυτή μεταφερόμαστε σε ένα χωριό της νότιας Πίνδου όπου στήνεται ένα αυτοσχέδιο και πρόχειρο τουρνουά ποδοσφαίρου. Ταινία παρατήρησης που έχει στο κάδρο της την κοινότητα. Αυθεντικό σινεμά για την πραγματική ζωή με πολλές αποχρώσεις του καλοκαιριού. Ένα καλοκαίρι που αργεί στο χωριό, ένα ντοκιμαντέρ που έχει φως και άποψη, αλλά και σκότος.

Δυο ακόμα σημαντικά ντοκιμαντέρ: Το «Σχέδιο θανάτου για έναν σκύλο και έναν άνδρα» του Χρήστου Καρακέπελη, που μας γυρίζει στα χρόνια της πανδημίας και του λοκντάουν και μας αφηγείται μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα πραγματική ιστορία. Ένας αποχαιρετισμός που δίνεται με τελετουργικό τρόπο. Στο επίκεντρο ένας απόκληρος σχεδιάζει την απόδραση αυτού και του σκύλου του. Τέλος το ντοκιμαντέρ «Super Paradise» του Steve Krikris, ένα γοητευτικό αλλά άκρως διεισδυτικό και με πολύ σημαντικό αρχειακό υλικό για το ιστορικό κλαμπ της Mυκόνου.