Προσωπικότητα και χαρακτήρας του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο αξεπέραστος ήρωας της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, υπήρξε πρότυπο ηγεσίας, ανδρείας και ηθικής, ένας χαρακτήρας αξιοσημείωτος, αξιοθαύμαστος  και αξιαγάπητος. Παρακάτω θα αναφερθούν συνοπτικά σημαντικά στοιχεία του χαρακτήρα του « Γέρου του Μοριά», όπως ανευρίσκονται στη  μελέτη των απομνημονευμάτων του και σε ιστορικά βιβλία για τη ζωή και τη δράση του.

Η αγάπη για την πατρίδα ήταν το θεμέλιο πάνω στο οποίο οικοδομήθηκε η δράση του Κολοκοτρώνη. Η αφοσίωσή του στην ελευθερία της Ελλάδας και η αντίσταση στον τουρκικό ζυγό ήταν αναμφισβήτητη και καθόρισε την πορεία του αγώνα του. Επιπλέον, η πίστη στο Θεό και η προσευχή στο Χριστό και την Παναγία αποτελούσαν θεμελιώδη στοιχεία της καθημερινότητάς του και την καθοδήγηση στην προσωπική και στρατιωτική του ζωή. Η ευλάβεια και ο σεβασμός στην ελληνική παράδοση ήταν πάντα παρόντα στις πράξεις και τη σκέψη του, δημιουργώντας μια αδιάρρηκτη σύνδεση με την εκκλησία και την εθνική του αποστολή.

Ο Κολοκοτρώνης υπήρξε χαρισματικός ηγέτης, με ξεχωριστή στρατηγική ικανότητα και πολεμική σοφία. Οι ηγετικές του ικανότητες εκδηλώθηκαν στον τρόπο που καθοδήγησε τους στρατιώτες του στην πιο δύσκολη φάση του αγώνα για την ανεξαρτησία. Η διορατικότητα και η διπλωματία του τον βοήθησαν να προσεγγίσει κρίσιμες στρατηγικές αποφάσεις, να διαχειριστεί τις εσωτερικές και εξωτερικές σχέσεις και να κινητοποιήσει την αντίσταση με σχέδιο και οργανωτικότητα. Επιπλέον, η μαχητικότητα και η δημιουργικότητά του στις μάχες τον καθιστούν εξαιρετικό στρατηγό.

Η ανθρωπιά του Κολοκοτρώνη φάνηκε σε πολλές από τις ενέργειές του, καθώς υπήρξε φιλάνθρωπος  και προστάτης των αδύναμων. Η καλοσύνη, η συγχωρητικότητα, και η φιλοξενία σε φίλους και εχθρούς,  αποδεικνύουν την έντονη αίσθηση της αγάπης  και της ευσυνειδησίας. Ακόμη, η φιλομάθεια και η στοχαστικότητα ήταν χαρακτηριστικά που του επέτρεπαν να λαμβάνει σοφές αποφάσεις για την πορεία του αγώνα και της ελευθερίας.

Η επιμονή και η σταθερότητα του Κολοκοτρώνη στο να εξασφαλίσει την ελευθερία της Ελλάδας ήταν αδιαμφισβήτητες. Ο αγώνας του δεν υπήρξε εύκολος, και πολλές φορές οι δυσκολίες ήταν τεράστιες. Ωστόσο, η θέληση και το πειθαρχημένο πνεύμα του τον καθιστούσαν ακατάβλητο. Η ετοιμολογία του,  η σύνεση  και η εγρήγορσή του,  του επέτρεψαν να αντιμετωπίσει κάθε δυσκολία με ψυχραιμία και αποτελεσματικότητα. Η δυναμική παρουσία του στην πολιτική και στρατιωτική σκηνή της εποχής υπήρξε καθοριστική για την πορεία του αγώνα.

Ο Κολοκοτρώνης δεν ήταν μόνο στρατιώτης, αλλά και ένας πολιτικός που αντιλαμβανόταν τη σημασία της διπλωματίας και της πολιτικής σοφίας. Η διορατικότητα του τον βοηθούσε να παίρνει αποφάσεις με μακροπρόθεσμο όφελος για την Ελλάδα. Έδειξε ρεαλισμό και προνοητικότητα στις πολιτικές κινήσεις του, και μάλιστα η δημοκρατική του διάθεση συνδυαζόταν με την αντίληψή του για την ένωση του ελληνικού έθνους στην κοινή του μάχη. Η πολιτική σοφία του αποδείχθηκε χρήσιμη στην οικοδόμηση διπλωματικών σχέσεων και συμμαχιών για τον αγώνα.

Η σκληρότητα στο ψέμα και την προδοσία είναι ένα από τα πιο γνωστά χαρακτηριστικά του Κολοκοτρώνη. Ήταν ανυποχώρητος στην αντιμετώπιση της προδοσίας και της αθέτησης υποσχέσεων. Η μαχητικότητα του, η δίψα για δικαιοσύνη, και η ευθύτητα του τον καθιστούσαν έναν αδυσώπητο πολέμιο της προδοσίας και των εχθρών του έθνους.

Ο Κολοκοτρώνης ήταν επίσης άνθρωπος της καθημερινότητας, προσηλωμένος στην αξία της ευσυνειδησίας και της ευθυκρισίας στις αποφάσεις του. Η απλότητα, η ταπεινότητα,  το φιλότιμο  και το χιούμορ  στη σχέση του με τους συμπολεμιστές του και τους άλλους ήρωες της εποχής αποτελούσαν τα θεμέλια της ηθικής του υπόστασης. Παρά τη στρατηγική του ευφυΐα και το στρατιωτικό του υπόβαθρο, έδινε μεγάλη αξία στην ανθρώπινη αλληλεγγύη και τον αμοιβαίο σεβασμό.

Η βίωση της ελληνικής ιστορίας και του ελληνικού πολιτισμού τον έκανε να αντιληφθεί τη σημασία της κληρονομιάς του έθνους και της σύνεσης στις αποφάσεις που έπαιρνε για το μέλλον. Η κριτική σκέψη του, η λογική και η οξυδέρκεια τον καθιστούσαν έναν  στρατηγικό ηγέτη  με συνολική όραση της πραγματικότητας. Ο ίδιος πάντα αναγνώριζε τη σημασία της αφοσίωσης στον αγώνα και της διατήρησης της  ελληνικής παράδοσης μέσα από τις πράξεις του σε σχέση με όλους Έλληνες και ξένους.

Οπωσδήποτε δεν είναι δυνατό να συμπεριληφθούν  σε μια τέτοια σύντομη αναφορά, τα συνολικά χαρακτηριστικά του ηγέτη και συμβόλου της Επανάστασης του 1821 Δίνουν όμως ένα δείγμα του χαρακτήρα και της προσωπικότητάς του.

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης αφήνει σε εμάς το παράδειγμα του ανιδιοτελούς αγώνα για την ελευθερία και την ανεξαρτησία, της αφοσίωσης στην πατρίδα και της πίστης στο Θεό. Μας διδάσκει τη σημασία της ενότητας, της επιμονής και της αυταπάρνησης για έναν κοινό σκοπό, παρά τις δυσκολίες και τις αντιξοότητες. Η ηγετική του ικανότητα, η πολιτική σοφία και η στρατηγική του διορατικότητα είναι παραδείγματα του πώς πρέπει να αντιμετωπίζουμε τις κρίσιμες στιγμές με ψυχραιμία και αποφασιστικότητα. Επίσης, μας υπενθυμίζει την αξία της ευσυνειδησίας, της φιλοξενίας, της καλοσύνης και της συγχωρητικότητας, και μας καλεί να σεβόμαστε και να διατηρούμε την ελληνική κληρονομιά και παράδοση.

 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Κολοκοτρώνης, Θεόδωρος. "Διήγηση των γεγονότων της Ελληνικής Φυλής 1770-1836". Εκδόσεις Καστανιώτη, 2010.
Κασομούλης, Ιωάννης. "Απομνημονεύματα του Ιωάννη Κασομούλη". Εκδόσεις Σιδέρη, 1992.
Σβορώνος, Παναγιώτης. "Ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης". Εκδόσεις Μίλητος, 2000.
Γεωργίου, Νικόλαος. "Η στρατηγική του Κολοκοτρώνη και οι μάχες του 1821". Εκδόσεις Νέα Σύνορα, 2003.
Ιστορική Εγκυκλοπαίδεια της Ελληνικής Επανάστασης (2000). Εκδόσεις Ιστορική Βιβλιοθήκη..
Σβολόπουλος, Κώστας. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης. Εκδόσεις Ιστορικές Εκδόσεις, 2001.
Στασινός, Μιχαήλ. Θεόδωρος Κολοκοτρώνης - Η προσωπικότητα και το έργο του. Εκδόσεις Πατάκη, 2007.
Φιλήμων, Ιωάννης. Η ζωή του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Εκδόσεις Ερμής, 1873.

 Νίκος Κοτοπούλης

Δάσκαλος MSc