Ασίγαστη αλλά ευγενική αντίθεση Παλαιμάχων Ανω και Κάτω Πόλης

Σε μία γιορτινή και συγκινητική ατμόσφαιρα πραγματοποιήθηκε σήμερα Μ. Παρασκευή 18 Απριλίου 2025 στο γήπεδο Προσφυγικών ο ποδοσφαιρικός αγώνας παλαιμάχων μεταξύ των ομάδων της Άνω Πόλης με την μπλε φορεσιά και της Κάτω Πόλης με τη λευκή.

Η γενικότερη παρουσία των παλαιμάχων και των δύο ομάδων, το πάθος τους για την διατήρηση του εθίμου διεξαγωγής του αγώνα και η θερμή υποδοχή από τους φιλάθλους του αγνού ποδοσφαίρου, απέδειξαν για άλλη μια φορά ότι το ποδόσφαιρο ενώνει γενιές και παραμένει ζωντανό μέσα από τέτοιες πρωτοβουλίες. Ανεξαρτήτως αποτελέσματος εκείνο που διέκρινε την διεξαγωγή του αγώνα ήταν η οργανωμένη μοιρασιά της μπάλας από τους λευκούς, που έδειξαν να είναι αεικίνητοι διεξάγοντας το παιχνίδι κυριολεκτικά στην περιοχή του αντιπάλου τους τουλάχιστον στο Α' ημίχρονο, ενώ οι μπλε της Άνω Πόλης έδειξαν πιο επιθετικοί με την έναρξη του αγώνα όταν στο δεύτερο λεπτό κιόλας έστειλαν την μπάλα στα δίχτυα των λευκών, σημειώνοντας το πρώτο γκολ. Ωστόσο το άτσαλο μοίρασμα της μπάλας τους στοίχισε δύο δοκάρια, όταν έστειλαν την μπάλα στην αντίπαλη περιοχή. Στο μεταξύ στους φιλάθλους, από μερικών ημερών δεν έλειψε η συζήτηση περί διαχωρισμού στους κόλπους των βετεράνων όταν σημειώθηκε σχετική κίνηση, που προκάλεσε δυσαρέσκεια καθώς και σχόλια του τύπου: Μα καλά και στο ποδόσφαιρο βρήκαν αιτία κάποιοι για να διαφοροποιηθούν;

Πάντως η αντίθεση που σήμερα φαντάζει ασήμαντη, στο παρελθόν ήταν αιτία για σκληρή αντιπαράθεση μεταξύ Άνω και Κάτω Πόλης, όπως μας ενημερώνει ο φίλαθλος Γιώργος Πορευόπουλος, κατοίκος του 3ου Συνοικισμού Προσφυγικών και στενός φίλος του ποδοσφαιριστή του Ολυμπιακού και τυπογράφου της Πάτρας Νίκου Πολυκράτη, μιλά για την αντίθεση στο ποδόσφαιρο μεταξύ Ανω Πόλης και κάτω Πόλης. Ήταν Κυριακή 27 Οκτωβρίου 1940, όπου διεξαγόταν το Πρωτάθλημα με διαιτητή τον Χατζόπουλο. Αφηγείται μέσα από το βιβλίο του Γιώργου Μόσχου «Η Πάτρα στην Κατοχή και στην Αντίσταση» έκδοση 4η του πατραϊκού οίκου Gotsis τα παρακάτω:

ΤΟ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥ-ΠΑΝΑΧΑΪΚΗΣ ΤΗΝ ΠΑΡΑΜΟΝΗ ΤΗΣ ΚΗΡΥΞΗΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΟΪΤΑΛΙΚΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ

«Από μικρός μου άρεσε το ποδόσφαιρο. Σαν παιδί που ήμουν, στη γειτονιά ήταν μια μεγάλη αλάνα, πίσω από του Αγουρίδη(1), δίπλα στον πρώτο προσφυγικό τομέα και βόρεια ήταν τα Γύφτικα(2). Εκεί πηγαίναμε και παίζαμε τόπι. Με κάτι τόπια γεμισμένα με κουρέλια γυρίζαμε πολλές φορές ξυπόλυτοι. Την Κυριακή όταν γυρίζαμε από την εκκλησία ο πατέρας μου μού έλεγε, «άμα βγεις έξω να βγάλεις τα παπούτσια, δεν θα παίρνω κάθε μέρα παπούτσια». Παπούτσια καλά φόρεσα όταν έγινα 18 χρονών. Τέλος πάντων. Στην επάνω χώρα είχαμε πιο πολλές ομάδες από την κάτω χώρα. Η κάτω χώρα ήταν από τα Ψηλαλώνια και κάτω, από τις σκάλες Γιογκαράκη(3) και κάτω. Θυμάμαι είχαμε τον Απόλλωνα, τη Θύελλα, τον Άρη, τον Πατρέα και τον Ολυμπιακό Πατρών, που ήταν το γήπεδό του στον 3ο Συνοικισμό. Ήταν όλα τα παιδιά προσφυγόπουλα. Έτσι τα λέγαμε μάλιστα. Η λεγόμενη καλή κοινωνία τότε της Πάτρας, τους έβλεπε σαν κάτι το κατώτερο, τους έλεγε τουρκόσπορους. Εγώ δεν ξέρω πώς και γιατί, αγαπούσα τον Ολυμπιακό Πατρών. Στον Ολυμπιακό την εποχή του 1939 είχε μεγαλώσει και έπαιζε έξω δεξιά ο Νίκος Πολυκράτης από εμένα τέσσερα χρόνια μεγαλύτερος. Είχα γνωρίσει όλους τους παίκτες. Την εποχή εκείνη το ποδόσφαιρο ήταν κάτι το ατομικό, δεν υπήρχαν χρήματα. Παίζανε και μετά από τον αγώνα έπαιρνε ο καθένας τα παπούτσια και τα ρούχα στα χέρια και τα πήγαιναν σπίτια τους, για πλύσιμο. Εκεί γνωρίστηκα σιγά σιγά με όλα τα παιδιά, τον Γιώργη Καλοκαιρινό, τον ’’Ζαμόρα’’(4), τον Σταμάτη Τζολίνα, τον Καφούκη, όλοι πρόσφυγες. Τέλος η φιλία μας συνεχίστηκε. Ο Νίκος Πολυκράτης το ’39 πήγε κληρωτός στο 12ο Σύνταγμα Πεζικού και έγινε λοχίας το 1940. Κάθε Κυριακή είμαστε μαζί. Την Κυριακή 27 Οκτωβρίου έπαιζε για το πρωτάθλημα Πατρών, ο Ολυμπιακός με την Παναχαϊκή, στο καινούργιο γήπεδο της Παναχαϊκής, με διαιτητή το Χατζόπουλο. Ο Ολυμπιακός νίκησε την Παναχαϊκή 2-1. Ο Νίκος Πολυκράτης έπαιζε έξω δεξιά. Μετά τον αγώνα φύγαμε με τα πόδια και γυρίσαμε στα σπίτια μας. Την άλλη μέρα ξημερώνοντας μας κήρυξαν τον πόλεμο οι Ιταλοί. Ο Πολυκράτης αμέσως έφυγε για το Μέτωπο. Οπότε κατά τα Χριστούγεννα διαβάσαμε στην εφημερίδα ότι ο λοχίας του 12ου Συντάγματος Νίκος Πολυκράτης, μαζί με την ομάδα του, κατέλαβε το 613 ύψωμα και προήχθη επ’ ανδραγαθία, στο βαθμό του ανθυπολοχαγού. Εγώ χαρά, γύριζα και έλεγα ο Νίκος είναι φίλος μου, οπότε κάποτε το Μέτωπο έπεσε και ο Νίκος γύρισε. Έπεσε η βουβαμάρα της σκλαβιάς, της Κατοχής. Πράγμα που δεν ξέρω γιατί, δεν συμβιβάστηκα μ’ αυτή την κατάσταση, ούτε παραδέχθηκα ότι χάσαμε τον πόλεμο. Ποτέ δεν το δέχτηκα. Γύρισε ο Νίκος από το Μέτωπο. Την ίδια μέρα όλοι συναντηθήκαμε στο Βυζάντιο (5), το καφενείο, σαν να κάναμε μνημόσυνο».

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ: (1) Ποτοποιΐα Αγουρίδη, στη συνοικία Προσφυγικά Πάτρας. (2) Γύφτικα. Όνομα συνοικίας της Πάτρας. Διατηρείται και σήμερα αναλλοίωτος αυτός ο συνοικισμός, αλλά με λιγοστούς κατοίκους. Πιθανολογείται ότι το όνομά της έλαβε από απογόνους του αιγυπτιακού εκστρατευτικού σώματος, που αποβιβάστηκε στην Πελοπόννησο το 1825 επί Ιμπραήμ πασά, ενώ με την αποχώρησή του κάποιοι ξεκομμένοι έμειναν. Εξ αυτού και κατά παραφθορά η λέξη Αιγύπτιος έγινε γύφτιος ή γύφτος. (3) Σκάλες Γιογκαράκη. Το όνομά τους πήραν από το ομώνυμο ξακουστό καφενείο που βρισκότανε στην κορυφή τους που συμβάλλεται με την οδό Αγίου Γεωργίου της Πάτρας. (4) Ισπανός Ριχάρδο Ζαμόρα, τερματοφύλακας της Μπαρτσελόνα που πέθανε σε μεγάλη ηλικία. Σύμφωνα με προφορική μαρτυρία στον γράφοντα του συγγραφέα-ρέκτη και ερευνητή των αθλητικών δρώμενων της Πάτρας Τάσου Σταθόπουλου, το όνομα του Ζαμόρα είχαν αποδώσει ως προσωνύμιο οι φίλαθλοι του Ολυμπιακού Πατρών στον Αχιλλέα Γραμματικόπουλο. (5) Βυζάντιο. Φημισμένο πολυσύχναστο καφενείο της συνοικίας Προσφυγικών.

Γράφει ο Γιώργος Μόσχος στο ιστολόγιό του