Λ. Παπαδήμος: Ο τρίτος υπηρεσιακός πρωθυπουργός της Μεταπολίτευσης

Επτά φορές πέρασαν από τη θέση του πρωθυπουργού της Ελλάδας επικεφαλής ή πρώην διοικητές τραπεζών κατά την διάρκεια του εικοστού αιώνα. Μάλιστα, σχεδόν όλοι τους, ανέλαβαν το ανώτερο εκτελεστικό αξίωμα σε στιγμές δύσκολες για την χώρα, εν μέσω οικονομικών και πολιτικών κρίσεων.

Έτσι και σήμερα, ο πρώην διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας και αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, κ. Λουκάς Παπαδήμος αναλαμβάνει τη θέση του πρωθυπουργού.

Η περίοδος της Μεταπολίτευσης μετρά μόλις έναν τραπεζίτη στη θέση του πρωθυπουργού. Ήταν πριν από 22 χρόνια, τον Νοέμβριο του 1989, όταν ο Ξενοφών Ζολώτας, άλλοτε εκπρόσωπος της Ελλάδας στους διεθνείς οικονομικούς θεσμούς, όπως το ΔΝΤ και η Οικονομική Επιτροπή της Ευρώπης και πρώην διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος (1974-1981) ανέλαβε πρόεδρος της Οικουμενικής Κυβέρνησης.

Πριν την δικτατορία, ο αμέσως προηγούμενος πρόεδρος κυβέρνησης που προερχόταν από τον χώρο των τραπεζών ήταν ο Ιωάννης Παρασκευόπουλος, δύο φορές πρωθυπουργός στην δεκαετία του 1960.

Ο Παρασκευόπουλος είχε διατελέσει υποδιοικητής της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος και είχε μακρά επαγγελματική εμπειρία στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και τους οικονομικούς φορείς.

Είχε συμμετάσχει ως υπουργός σε υπηρεσιακές κυβερνήσεις, ενώ διετέλεσε πρόεδρος υπηρεσιακής κυβέρνησης το 1963 - σε συνέχεια της παραίτησης της μειοψηφικής κυβέρνησης του Γ. Παπανδρέου - και βραχύβιας «μεταβατικής» στα τέλη του 1966, λίγους μήνες πριν το πραξικόπημα του 1967.

Άλλος τραπεζίτης και πολιτικός, που διετέλεσε πρωθυπουργός της χώρας ήταν ο Αλέξανδρος Διομήδης. Υπουργός Οικονομικών και Εξωτερικών της κυβέρνησης του Ελευθερίου Βενιζέλου την εποχή της μεγάλης εξόρμησης (1912-1915), μετέπειτα συνδιοικητής της Εθνικής Τράπεζας, πρώτος διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, και συνιδρυτής του «Ελευθέρου Βήματος», ο Διομήδης διαδέχθηκε τον Θεμιστοκλή Σοφούλη στην προεδρία συμμαχικής κυβέρνησης το 1949, στην οποία συμμετείχε ως αντιπρόεδρος και υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου. Η θητεία του ως πρωθυπουργού διήρκησε περίπου έξι μήνες, κατά την διάρκεια των οποίων, ιδρύθηκε ο ΟΤΕ.

Νωρίτερα, το 1947 ένας άλλος πολιτικός και τραπεζίτης, ο Δημήτριος Μάξιμος θα ηγούνταν ως εξωκοινοβουλευτικός πρωθυπουργός της συμμαχικής κυβέρνησης Τσαλδάρη - Σοφ. Βενιζέλου εν μέσω του εμφυλίου πολέμου για λίγους μήνες.

Ο Μάξιμος, ο οποίος προερχόταν από τον τραπεζικό χώρο, πολιτεύθηκε και διατέλεσε υπουργός με τους Λαϊκούς στον Μεσοπόλεμο, ενώ ήταν ο ιδιοκτήτης της σημερινής έδρας των πρωθυπουργών της Ελλάδας, δηλαδή το «Μέγαρο Μαξίμου», το οποίο αγοράστηκε από το Δημόσιο μισοτιμής το 1952.

Από τη θέση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος βρέθηκε στην προεδρία της εξόριστης κυβέρνησης της Ελλάδας το 1941 και ο πολιτικός και οικονομολόγος - και, επίσης, συνιδρυτής του «Ελευθέρου Βήματος»- Εμμανουήλ Τσουδερός.

Μάλιστα, είχε διαδεχθεί στην πρωθυπουργία τον διοικητή της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, Αλέξανδρο Κορυζή, ο οποίος αυτοκτόνησε στις 18 Απριλίου του 1941, όταν οι Ναζί κατακτούσαν τη χώρα μας.

Από τον τραπεζικό χώρο είχε ξεκινήσει και ο Κωνσταντινουπολίτης, Στέφανος Σκουλούδης, ο οποίος διατέλεσε πρωθυπουργός της Ελλάδας μεταξύ των ετών 1915 - 1916, δηλαδή την εποχή του Εθνικού Διχασμού και μάλιστα οδήγησε την κυβέρνηση συνασπισμού της αντιβενιζελικής παράταξης, της οποίας ηγείτο, σε παραίτηση, έπειτα από τελεσίγραφο των Συμμάχων.

Μερικές δεκαετίες νωρίτερα ο Σκουλούδης είχε συνιδρύσει μαζί με τον Ανδρέα Συγγρό την Τράπεζα της Κωνσταντινούπολης, ενώ στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, ίδρυσε την «Εταιρία Κωπαϊδας», ανεμείχθη με την πολιτική με το κόμμα του Χαριλάου Τρικούπη και απέκτησε μεγάλη συλλογή έργων τέχνης, η οποία κληροδοτήθηκε στην Εθνική Πινακοθήκη.

Ο Ιωάννης Γρίβας είναι δικαστικός, πρώην πρόεδρος του Αρείου Πάγου, ο οποίος διετέλεσε υπηρεσιακός πρωθυπουργός της Ελλάδας την περίοδο από 11 Οκτωβρίου 1989 έως 23 Νοεμβρίου 1989.

Γεννήθηκε στις 23 Φεβρουαρίου 1923 στην Κάτω Τιθορέα της Λοκρίδας. Σπούδασε Νομικά και εντάχθηκε στο δικαστικό σώμα. Συμμετείχε στο δικαστήριο το οποίο δίκασε τους ηγέτες του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου 1967. Διετέλεσε Πρόεδρος του Αρείου Πάγου.

Μετά τη διάλυση της Κυβέρνησης Τζαννετάκη, ο Ιωάννης Γρίβας επελέγη ως πρωθυπουργός της υπηρεσιακής Κυβέρνησης που οδήγησε στις εκλογές της 22ας Νοεμβρίου 1989.