Πλατεία Γεωργίου: Συνώνυμο της αχαϊκής ταυτότητας...Δείτε την ιστορία και τους συμβολισμούς της

Η πλατεία Βασιλέως Γεωργίου Α' ή απλώς πλατεία Γεωργίου όπως έχει επικρατήσει να αποκαλείται, είναι η κεντρικότερη πλατεία της πόλης της Πάτρας. Συνδέεται με όλους τους δρόμους του κέντρου, μεταξύ των οποίων η Κορίνθου, η Μαιζώνος και η Γεροκοστοπούλου.

Δημιουργήθηκε επί κυβερνήτη Καποδίστρια και με το σχέδιο του απεσταλμένου του Καποδίστρια Σταμάτη Βούλγαρη το 1829. Το σχέδιο που έπρεπε να ακολουθήσει ο Βούλγαρης απέβλεπε στην εκ νέου δημιουργία της πόλης, αφού είχε καταστραφεί ολοκληρωτικά από την επανάσταση και περιελάμβανε ανάπτυξη της νέας πόλης δίπλα στην παλιά (Άνω πόλη) με κάθετους και οριζόντιους δρόμους και καινούριες πολύ μεγάλες πλατείες. Η πλατεία Γεωργίου δεν είχε όμως από την αρχή αυτό το όνομα, αφού κατά καιρούς έχει αλλάξει ονομασίες. Ξεκίνησε ως πλατεία Δημοκρατίας, άλλαξε σε πλατεία Καλαμογδάρτη, ένα όνομα που έλαβε χάρη στον Περικλή Καλαμογδάρτη, ο οποίος το 1843 ανέγνωσε σε αυτήν το πρώτο Σύνταγμα της Ελλάδος. Στην συνέχεια έγινε Όθωνος, Κεντρική, Θωμόπουλου, Εθνική, Παλλιγενεσίας και τέλος Γεωργίου, μια ονομασία που πήρε το 1863 προς τιμήν του βασιλέως Γεωργίου Α'.

Η πλατεία Γεωργίου όμως παρά την μεγάλη ιστορία της είναι γνωστή για δύο λόγους. Ο πρώτος είναι το Δημοτικό θέατρο Απόλλων το οποίο υπάρχει σ' αυτή. Κατασκευάστηκε το 1872 σε σχέδια του μεγάλου Γερμανού αρχιτέκτονα Ερνέστου Τσίλλερ, τα οποία φυλάσσονται ακόμη στην Δημοτική Βιβλιοθήκη Πατρών και χρηματοδοτήθηκε από Πατρινούς αστούς.

Τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή του ήταν τα ακριβότερα και πιο πολυτελή της εποχής, πέτρα από την Τεργέστη, κάγκελα από την Αγγλία, αγάλματα από την Βιέννη, μάρμαρα από το Λιβόρνο, πέτρα από τον Αστακό και διάφορα άλλα από την υπόλοιπη Ελλάδα. Το εσωτερικό του περιλαμβάνει την πλατεία με 156 θέσεις και 53 θεωρεία σε δύο ορόφους, δηλαδή έχει χωρητικότητα περίπου 200-300 ατόμων,  αποτελεί πιστό αντίγραφο της Σκάλας του Μιλάνου και είναι το παλαιότερο από τα σωζόμενα κλειστά θέατρα των νεότερων χρόνων και το εντυπωσιακότερο αρχιτεκτονικό στολίδι της Πάτρας

Το δεύτερο στοιχείο, που έχει καταστήσει την πλατεία Γεωργίου πασίγνωστη είναι τα δύο μεγάλα συντριβάνια που υπάρχουν στο επάνω και στο κάτω μέρος της. Δυο χρόνια μετά την χρηματοδότηση του Δημοτικού Θεάτρου, το 1874 δηλαδή, ο Δήμος της Πάτρας αποφάσισε να αγοράσει από μία γαλλική εταιρεία δύο τεράστια πανάκριβα για την εποχή αγάλματα (αφού σύμφωνα με πηγές το κόστος για τα αγάλματα αυτά ήταν περίπου γύρω στα 70.000 δραχμές) από χυτοσίδηρο για να τοποθετηθούν στην πλατεία.

Το αξιοθαύμαστο με τα συντριβάνια αυτά είναι πως ενώ όλοι εδώ και ενάμιση αιώνα πιστεύαμε πως οι συνθέσεις τους είναι τυχαίες γιατί απλούστατα αυτά υπήρχαν και αυτά αγοράσαμε, πρέπει τώρα να αναθεωρήσουμε αυτήν μας την άποψη, αφού οι πρόγονοί μας σε αντίθεση από εμάς είχαν επίγνωση της ιστορίας και των μύθων της χώρας μας και θέλησαν μέσα από τις συνθέσεις που θα παρουσίαζε η πλατεία να αποδώσουν την ιστορική συνέχεια που θα παραλάμβανε η πόλη με την δημιουργία της. Σύμφωνα λοιπόν με το σκεπτικό αυτό, ο μύθος που θα έφερνε μαζί της η πλατεία θα έπρεπε να έχει άμεση σχέση με το νερό, αφού η Πάτρα είναι παραθαλάσσια πόλη αλλά και να συνδυάζει τόσο την ιστορία της Αρχαίας Ελλάδας όσο και την επιρροή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας στην πόλη. Το επόμενο στάδιο ήταν οι παραστάσεις. Μετά από πλήθος ζώων αυτό που επιλέχθηκε τελικά ήταν το λιοντάρι για πολλούς λόγους. Κατά πρώτων σύμφωνα με τον μύθο την αρχαία εποχή στην περιοχή υπήρχαν λιοντάρια. Κατά δεύτερον υπήρχε και ο μύθος των Γρυπών, των φτερωτών δηλαδή λιονταριών, κάτι που φαίνεται από παλιά στην πόλη της Πάτρας, αφού τους βρίσκουμε επίσης στον ναό του Ευαγγελισμού (Μητρόπολη), στην Παντάνασσα και στον Παντοκράτορα.

Στο ένα από τα δύο συντριβάνια (αυτό που βρίσκεται στο κάτω μέρος της πλατείας) επάνω από τα φτερωτά λιοντάρια τοποθετήθηκε άγαλμα αντίγραφο που παρίστανε την νύμφη Πηγή, η οποία σύμφωνα πάντα με τον μύθο σχετιζόταν με το νερό. Συγχρόνως, τόσο γύρω από το άγαλμα όσο και γύρω από την μεγάλη λεκάνη απεικονίζονται φυτά και φυλλωσιές παριστάνοντας έτσι την ύπαιθρο.
Στο δεύτερο πάλι συντριβάνι (στο πάνω μέρος της πλατείας), στην κορυφή, τοποθετήθηκε το άγαλμα ενός Σειληνού. Ο συμβολισμός και ο μύθος που απορρέει μέσα από το άγαλμα αυτό έχει πολλαπλή σημασία. Την εποχή εκείνη είχε ολοκληρωθεί η κατασκευή του θεάτρου του Τσίλλερ, που αφιερώθηκε στον θεό Απόλλωνα. Στην στέγη του θεάτρου υπήρχαν μούσες που παρακολουθούσαν τα δρώμενα στην πλατεία. Ο μύθος λοιπόν αναφέρει πως ο θεός της μουσικής, Απόλλωνας διαγωνίστηκε με τον Σειληνό Μαρσύα με κριτές τις μούσες αυτές. Αυτό όμως που δεν θα περίμενε κανείς είναι να έχουν οι συνθέσεις αυτές της πλατείας σχέση με τις απόκριες, το καρναβάλι στην ουσία, που έκανε εκείνη την εποχή την εμφάνισή του στην πόλη. Κι όμως όλες οι εκδηλώσεις του καρναβαλιού που όπως και τώρα έτσι και τότε είχαν ως σημείο αναφοράς την πλατεία συνδέονται άμεσα τόσο με τον Απόλλωνα και τον Σειληνό που παίζει φλογέρα όσο και με τις νύμφες, στις κορυφές των γύρω κτιρίων να παρακολουθούν και να βαθμολογούν.

Εκτός από αυτό, την ίδια εποχή είχε ανακαλυφθεί κοντά στο Κάστρο της Πάτρας (εκεί που βρίσκεται σήμερα η Δεξαμενή) ένα ορειχάλκινο άγαλμα ανεκτίμητης αξίας, το άγαλμα του περίφημου Μαρσύα, το οποίο παρότι φυλασσόταν στο Δημαρχείο κατά έναν πολύ παράξενο τρόπο μεταφέρθηκε αρχικά στην Αθήνα και στην συνέχεια στο Βρετανικό Μουσείο, το οποίο και κοσμεί μέχρι σήμερα μαζί με τα μάρμαρα του Παρθενώνα των Αθηνών. Το άγαλμα αυτό του Μαρσύα ήταν το σημαντικότερο άγαλμα που είχε βρεθεί στην περιοχή των Πατρών και οι Πατρινοί σε ανάμνηση του και για να μην ξεχάσουν οι νεότερες γενιές το γεγονός ότι το άγαλμα αυτό ανήκει στην Πάτρα θέλησαν να τοποθετήσουν στην κορυφή του σιντριβανιού ένα άγαλμα που να είναι όσο το δυνατόν πιο κοντά στην μορφή με αυτό που τόσο "παράξενα" έχασαν.
Αναμφίβολα λοιπόν μπορεί κανείς να καταλάβει πως η συγκεκριμένη πλατεία δεν είναι για τους κατοίκους της πόλης αυτής μια απλή πλατεία, όπως οποιαδήποτε άλλη. Είναι μια πλατεία-συνώνυμο της ταυτότητας κάθε Πατρινού, μια πλατεία που δείχνει το ποιοι είμασταν, το ποιοι είμαστε και το ποιοι πρέπει να γίνουμε...