Ένα γερό μάθημα διαπραγμάτευσης

Εκείνο το πρωινό του Απριλίου του 2004, στα γραφεία του κυπριακού κόμματος ΔΗ.ΚΟ., στη Λευκωσία, ένα από τα σκληροπυρηνικά του στελέχη ωρυόταν στην κυριολεξία και έλεγε: «Τους είπαμε “φέρτε μας κάτι, δώστε μας κάτι για να μπορέσουμε να το δεχθούμε”. Αυτοί τίποτα»!

Ήταν οι μέρες που η Κύπρος ζούσε έναν πρωτοφανή πολιτικό πυρετό γύρω από το δημοψήφισμα που θα γινόταν για το σχέδιο Ανάν.

Με ένα γνωστό μου, Κύπριο στην καταγωγή και άριστο γνώστη των πολιτικών πραγμάτων και προσώπων στη Μεγαλόνησο, βρέθηκα τότε στην Κύπρο, όπου μέσα σε μια εβδομάδα άκουσα και είδα πολλά σε ένα ταξίδι που αποδείχθηκε μια εμπειρία ζωής.

Η σκηνή στα γραφεία του ΔΗ.ΚΟ. ήταν μια από τις πολλές χαρακτηριστικές εικόνες που μου έχουν μείνει στη μνήμη, αφού ήταν για μένα κι ένα έμμεσο, πλην γερό, μάθημα διαπραγμάτευσης.

Συνειδητοποίησα τότε ότι μια σημαντική πολιτική διαπραγμάτευση πίσω από κλειστές πόρτες είναι μια παρτίδα πόκερ με υπόγειους διαύλους επικοινωνίας, αμοιβαίες υποχωρήσεις και μπλόφες που αποσκοπούν στο συμβιβασμό.

Και συμβιβασμός σημαίνει ότι δίνεις και παίρνεις για να πας σε μια έκβαση, η οποία αν δεν είναι αμοιβαίως επωφελής (win to win), δεν αφήνει τουλάχιστον σε καμία πλευρά την αίσθηση του ηττημένου.

Όταν δεν επιτυγχάνεται ο επιθυμητός συμβιβασμός, μοιραία οδηγούμαστε σε «ναυάγιο».

Ως γνωστόν, οι Κύπριοι απέρριψαν με συντριπτική πλειοψηφία το δημοψήφισμα Ανάν με μπροστάρη τον αείμνηστο Τάσσο Παπαδόπουλο, ο οποίος είχε πει τότε: «Παρέλαβα κράτος και δεν θα παραδώσω κοινότητα».

Ωστόσο, είναι προφανές ότι εάν η Ελληνοκυπριακή πλευρά είχε πάρει κάτω από το τραπέζι κάποια ανταλλάγματα ως βελτιώσεις του Σχεδίου, αυτό θα είχε γίνει αποδεκτό στο δημοψήφισμα και το Κυπριακό σήμερα θα είχε λυθεί.

Όλα αυτά τα σκέφτομαι τις τελευταίες μέρες που βλέπουμε να εξελίσσεται η σκληρή διαπραγμάτευση της ελληνικής κυβέρνησης με τους εταίρους – δανειστές μας.

Πλέον, και ανεξαρτήτως της έκβασης που θα έχουν οι κρίσιμες συνεδριάσεις του Eurogroup και η Σύνοδος Κορυφής, θέλω να πιστεύω ότι η κυβέρνηση έχει κρυφά χαρτιά και υπόγειους διαύλους επικοινωνίας ώστε να τα καταφέρει.

Παράλληλα, έχει πια ξεδιπλωθεί ο σχεδιασμός της Αθήνας, η οποία φαίνεται τώρα ότι επέλεξε συνειδητά τη μαξιμαλιστική προσέγγιση στη διαπραγμάτευση για να προσγειωθεί σταδιακά σε ρεαλιστικότερες θέσεις, θέλοντας με αυτόν τον τρόπο να δείξει στην άλλη πλευρά μια συνεχή τάση οπισθοδρόμησης και υποχωρητικότητας , προκειμένου να φτάσει στον επιθυμητό (εξ αρχής) γι’ αυτήν σκοπό.

«Ο μικρός ζητάει χίλια για να πάρει στο τέλος πέντε», ήταν το χαρακτηριστικό σχόλιο παλιάς καραβάνας της πολιτικής για την τακτική της κυβέρνησης Τσίπρα. Και αυτό, είχε, και έχει, βάση.

Επομένως, εάν είναι έτσι τα πράγματα και βγει στο τέλος ο σχεδιασμός της κυβέρνησης, αυτή θα δικαιούται να παρουσιάσει περίπου ως… νίκη στον ελληνικό λαό το τελικό αποτέλεσμα, ανεξαρτήτως εάν θα έχει αποδεχθεί εμπράκτως το μεγαλύτερο μέρος του υφιστάμενου Μνημονίου και πέραν των (αναμενόμενων) επικρίσεων που θα δεχθεί περί «κωλοτούμπας».

Προσωπικά προτιμώ τη συγκεκριμένη «κωλοτούμπα» από τη καταστροφή της χώρας που θα σήμαινε μια χρεοκοπία, και ως εκ τούτου ως Έλληνας δεν θα αισθανθώ ηττημένος. Ανακουφισμένος, ίσως.

Ηττημένοι θα έχουν κάθε λόγο να αισθάνονται όσοι πίστεψαν στις διακηρύξεις περί «σκισίματος του Μνημονίου» και νόμιζαν ότι ως χώρα (η επιβίωση της οποίας εξαρτάται απόλυτα από τους δανειστές της) θα βάζαμε με ένα εκλογικό αποτέλεσμα, σ’ αυτούς που μας δίνουν τα λεφτά τους, τα δύο πόδια σε ένα παπούτσι.

Αλλά και η κυβέρνηση δεν θα πρέπει να πανηγυρίσει, γιατί εάν όλα πάνε κατ’ ευχήν θα έχει κερδίσει, απλώς, χρόνο, έχοντας τα πραγματικά πολύ δύσκολα μπροστά της.

ΣΣ: Σχόλια, άρθρα και αναλύσεις του Διονύση Ζακυνθινού διαβάζετε και στο blog του: zakpatras.wordpress.com