Μία αναδρομή στο Πολύεδρο της Πάτρας που 34 χρόνια δίνει το πολιτιστικό του στίγμα - Οι δυσκολίες της αρχής και οι μεγάλες προσωπικότητες που διάβηκαν τις πύλες του

Tου ΤΑΚΗ Γ. ΜΑΡΤΑΤΟΥ

Ήταν πριν από περίπου 34 χρόνια, καλοκαίρι όταν σε μία «άνυδρη» ακόμα πολιτιστικά Πάτρα ξεκινούσε την πορεία του το «Πολύεδρο» που έμελλε να γράψει την δική του ιστορία, να γίνει ευρύτερα στη χώρα γνωστό και να φιλοξενήσει σημαντικές προσωπικότητες της τέχνης και των γραμμάτων όπως τους Δ.Ν. Μαρωνίτη, Γ. Π. Σαββίδη, τον Τούρκο συγγραφέα και διανοητή Ορχάν Παμούκ και τόσους άλλους.

Ήταν 10 και 11 Ιουλίου του 1981 όταν με διήμερα εγκαίνια, ξεκίνησε να λειτουργεί το Πολύεδρο στην οδό Κανακάρη 147, συνδυάζοντας την γκαλερί, το καφενείο, τον χώρο του βιβλιοπωλείου που αρχικά στεγαζόταν εκεί που σήμερα είναι τα ρούχα και χειροποίητα αντικείμενα και δώρα καθώς και έπιπλα του Κατοικείν.

Όπως μας θύμισε η Όλγα Νικολοπούλου που έστησε το Πολύεδρο με τον σύζυγο της Κωστή Καπέλα (για την ακρίβεια το ξεκίνημα έγινε από την Πατρινή Όλγα Νικολοπούλου που είναι εικαστικός με σπουδές ζωγραφικής στο εργαστήρι του Βρασίδα Βλαχόπουλου και γραφικών τεχνών στη σχολή Δοξιάδη και μετά από 6 μήνες ήρθε και ο Κωστής Καπέλας), το Πολύεδρο όταν πρωτοδημιουργήθηκε έμοιαζε με «αξιοθέατο». Ήταν καινοτόμο και πρωτοποριακό σε όλους τους τομείς.

«Η αρχική μου σκέψη ήταν να έστηνα έναν τέτοιο χώρο στην Αθήνα, κάπου στο κέντρο, τελικά όμως επέλεξα να επιστρέψω στην γενέτειρα μου, την Πάτρα. Ήταν ένα όνειρο που είχα από παιδί, από μικρή ήταν πολλά τα ενδιαφέροντα μου. Το συζήτησα με τον Κωστή (ο οποίος με καταγωγή από την πλευρά του πατέρα του από τη Σύρο, είναι γεννημένος στην Αθήνα) και συμφωνήσαμε να το επιχειρήσουμε. Ο Κωστής ήρθε στο Πολύεδρο στο 6μηνο αφότου είχε ξεκινήσει και παραιτήθηκε τότε από μία εταιρεία σιδηρών κατασκευών  όπου δούλευε. Έχει σπουδάσει σχεδιαστής σιδηρών κατασκευών στην σχολή Δοξιάδη όπου και πρωτογνωριστήκαμε», μας είπε η Όλγα Νικολοπούλου.

Η ιδέα μάλιστα για τον χώρο του βιβλιοπωλείου ήταν του Κωστή Καπέλα.

«Περάσαμε πολλές δυσκολίες στην αρχή και υπήρχε μία καχυποψία απέναντι στο Πολύεδρο χωρίς να λείψουν και τα “κουσούρια” για μας. Η εξήγηση ήταν πως στην Πάτρα δεν υπήρχε σχεδόν τίποτε εκείνη την εποχή και το Πολύεδρο ήταν κάτι το πρωτόγνωρο για την πόλη. Σιγά σιγά άρχισαν να μας γνωρίζουν και να μας αγκαλιάζουν οι πανεπιστημιακοί αλλά και επαγγελματίες από διάφορους χώρους όπως δικηγόροι, γιατροί, εκπαιδευτικοί, κ.α.», πρόσθεσε η Όλγα Νικολοπούλου.

Από τον αρχικό χαρακτήρα του Πολύεδρου συνεχίζονται κανονικά όλοι οι τομείς δραστηριότητας με εξαίρεση μόνο τα έπιπλα. Οι πρώτες εκθέσεις με τις οποίες είχαν γίνει τα εγκαίνια του Πολύεδρου ήταν μία έκθεση της Artigraph με χαρακτικά και λιθογραφίες των Γραμματόπουλου, Μυταρά, κ.α. και μία έκθεση με παλιά τραπέζια καφενείου.

Οι λογοτεχνικές παρουσιάσεις ξεκίνησαν στο Πολύεδρο γύρω στο 1985-87 και μία από τις πρώτες σχετικές εκδηλώσεις αφορούσε στην πολιτογραφημένη Πατρινή πλέον διακεκριμένη συγγραφέα Ρέα Γαλανάκη. Επίσης τον πρώτο καιρό γίνονταν και πολλές συναυλίες από καλλιτέχνες όπως η Λένα Πλάτωνος, η Νένα Βενετσάνου, η Σαββίνα Γιαννάτου, κ.α. ενώ είχε διοργανωθεί και καραγκιόζης από τον αξέχαστο Γιάνναρο σε συνδυασμό με έκθεση φιγούρας από τον Κώστα Μακρή που είχε θητεύσει κοντά στον Γιάνναρο.

Σπουδαίοι εικαστικοί όπως οι Μπότσογλου, Κοκκινίδης, Σόρογκας, όλοι οι λογοτέχνες της σύγχρονης δημιουργίας και διανόησης πέρασαν από το Πολύεδρο. Μάλιστα για το Μάιο όπως αποκάλυψε στο thebest.gr η Όλγα Νικολοπούλου, ετοιμάζουν στην γκαλερί του Πολύεδρου μία έκθεση ζωγραφικής του τέως Πρύτανη και επί 25 χρόνια καθηγητή της Σχολής Καλών Τεχνών Δημοσθένη Κοκκινίδη.

«Είναι πολλά τα πρόσωπα που έχουν έρθει στο Πολύεδρο, μεγάλες προσωπικότητες, από τους Δημήτρη Μαρωνίτη και Γιώργο Σαββίδη, μέχρι τον Ορχάν Παμούκ, τον Γιώργο Χειμωνά, την Όλια Λαζαρίδου, τον Μιχάλη Γκανά, τον Έκτορα Κακναβάτο, τον Γιώργη Παυλόπουλο και πολλούς ακόμη. Το σημαντικό ήταν πως με τους περισσότερους δημιουργήθηκαν  ανθρώπινες, σταθερές σχέσεις, υπήρχε μία διαρκής επικοινωνία. Είχαμε την χαρά να κάνουμε παρέα, να μας καλούν μετά π.χ. στο εξοχικό τους. Νιώθαμε εγώ και ο Κωστής σαν δικοί τους άνθρωποι, πως μας έβαλαν στην παρέα τους και στην νοοτροπία τους», ανέφερε η Όλγα Νικολοπούλου στο thebest.gr, διακρίνοντας στον ήχο της φωνής της και μία συγκίνηση.

Τι έχει αλλάξει άραγε στο Πολύεδρο έπειτα από σχεδόν 35 χρόνια. Όπως μας είπε, συνεχίζουν η ίδια και ο Κωστής Καπέλας με το ίδιο πείσμα, όρεξη και μεράκι παρά τις αντίξοες συνθήκες και εμπόδια λόγω και της κρίσης που έχει χτυπήσει και το βιβλίο αλλά και όλη την αγορά.

Από την άλλη αυτό που την κάνει να νιώθει δυνατή και χαρούμενη είναι και το γεγονός πως πέρα από την αναγνώριση και αγάπη που τυγχάνει πλέον όλα αυτά τα χρόνια το Πολύεδρο, αποτελεί πλέον μία εστία και έναν χώρο συνάντησης ανθρώπων, γνώριμο ακόμη και σε όσους δεν κατοικούν στην Πάτρα.

«Πολλοί περαστικοί θα τύχει να έρθουν στο Πολύεδρο, επίσης στις γιορτές Πάσχα και Χριστούγεννα θα δούμε ανθρώπους που έχουν ζήσει στην πόλη και βρίσκονται πια σε άλλα μέρη και στο εξωτερικό που έρχονται γιατί εδώ στο Πολύεδρο έχουν κάποιες αναμνήσεις. Δεν θα ήταν υπερβολή να πω πως το Πολύεδρο είναι ένα χαρακτηριστικό σημείο της πόλης της Πάτρας και κρατάμε ζωντανό ένα κομμάτι της πόλης όπως είναι η Κανακάρη και με τους φοιτητές που έρχονται για τα σπουδαστικά βιβλία τους ή για λογοτεχνικά, κ.α. Παρά τις πρωτοφανείς δυσκολίες της κρίσης, χωρίς βιτρίνες καθώς η εξωτερική όψη του Πολύεδρου εμποδίζει θα έλεγα τον επισκέπτη για το τι συναντήσει στο εσωτερικό του χώρου, συνεχίζουμε και θεωρώ πως το Πολύεδρο δίνει καθημερινά ένα στίγμα πολιτιστικό και χαρακτήρα στην πόλη της Πάτρας», τόνισε η Όλγα Νικολοπούλου.

Για τον Μάιο προετοιμάζονται κι άλλες εκδηλώσεις όπως ένα αφιέρωμα στον Ανδρέα Κάλβο όπου θα παραστεί και η Πατρινή συγγραφέας Αθηνά Κακούρη και μία παρουσίαση του τελευταίου μυθιστορήματος του Μιχάλη Μοδινού.

Τέλος να υπογραμμίσουμε πως από τις 16 έως και τις 29 Απριλίου το Πολύεδρο φιλοξενεί μία ενδιαφέρουσα έκθεση με ήρωες των Βελγικών κόμικς, στο πλαίσιο του μακροπρόθεσμου πολιτιστικού προγράμματος «Things from Belgium», σε συνεργασία με την Πρεσβεία του Βελγίου στην Ελλάδα και το Βελγικό κέντρο κόμικς. Στα εγκαίνια μάλιστα θα έδινε το παρών και ο Βέλγος Πρέσβης στην Αθήνα.

*Η Όλγα Νικολοπούλου και ο Κωστής Καπέλας έχουν αποκτήσει μία κόρη, την 19χρονη σήμερα Λητώ που ασχολείται επίσης με τα εικαστικά.

*Στην κεντρική φωτό του θέματος (από το triantafylloug.blospot.com) διακρίνονται η Όλγα Νικολοπούλου και ο Κωστής Καπέλας στην δροσερή και σκιερή αυλή του Πολύεδρου μαζί με τον συγγραφέα Γιάννη Ξανθούλη.